Almannavarnastigin

Almannavarnir starfa eftir þremur mismunandi stigum: óvissu-, hættu- og neyðarstigi. Stigin eru skilgreind í reglugerð um flokkun almannavarnastiga nr. 650/2009.

Ríkislögreglustjóri tekur ákvörðun um almannavarnastig hverju sinni í samráði við lögreglustjóra í héraði ef unnt er og tilkynnir það til dómsmálaráðherra. Heimilt er að lýsa yfir almannavarnarástandi þegar neyðarástand er líklegt, er yfirvofandi og/eða sambærilegar aðstæður eru fyrir hendi. Almannavarnastigin eru flokkuð eftir alvarleika, umfangi viðbúnaðar og þörf á forgangshraða viðbragðsaðila.

Óvissustig

• Þegar afla þarf upplýsinga um menn sem óvissa ríkir um.
• Þegar skip, loftfar eða menn hafa ekki komið fram á ákvörðunarstað eða ekkert heyrst frá þeim í tiltekinn tíma.
• Þar sem óvissa ríkir um öryggi skips eða loftfars og þeirra sem í því eru.
• Þegar grunur vaknar um að eitthvað sé að gerast af náttúru- eða mannavöldum sem á síðari stigum gæti leitt til þess að heilsu og öryggi fólks, umhverfis eða byggðar sé ógnað.
• Þegar sóttvarnaryfirvöld meta þörf á að hefja undirbúning að viðbúnaði vegna farsótta samkvæmt ráðleggingum Alþjóða heilbrigðisstofnunarinnar (WHO).

Hættustig

• Þegar hefja þarf eftirgrennslan eftir mönnum sem óttast er um.
• Þegar tilraunir til að ná sambandi við skip, loftfar eða menn hafa ekki borið árangur.
• Þegar upplýsingar hafa borist sem gefa til kynna að sjóhæfni skips sé takmörkuð, flughæfni loftfars skert og menn í vanda staddir , þó ekki svo alvarlegar að líkur séu á neyðarástandi.
• Ef heilsu og öryggi manna, umhverfis eða byggðar er ógnað af náttúru- eða mannavöldum þó ekki svo alvarlegar að um neyðarástand sé að ræða.
• Ef auka þarf viðbúnað og sóttvarnarráðstafanir vegna yfirvofandi farsóttar.

Neyðarstig

• Þegar viðhafa þarf tafarlaus viðbrögð vegna manna sem óttast er um.
• Þegar ítrekaðar tilraunir til að hafa samband við skip, loftfar eða menn hafa reynst árangurslausar og óttast er að viðkomandi sé í neyð.
• Þegar staðfestar upplýsingar hafa borist um að skip, loftfar eða menn séu í neyð eða yfirvofandi hættu og þarfnist tafarlausrar aðstoðar.
• Þegar slys eða hamfarir hafa orðið eða þegar heilbrigðisöryggi manna er ógnað svo sem vegna farsótta.

Umfang almannavarnaviðbragða er gefið til kynna með litunum grænt, gult, rautt eða svart. Litirnir gefa til kynna hversu mikils viðbúnaðar sé þörf, svo sem fjölda þeirra eininga sem eru virkjaðar í þágu almannavarna í hvert sinn, þörfina fyrir samhæfingu og fjölda stjórnstiga.

Grænt - dagleg verkefni

Slysi eða atburði er sinnt af fáum viðbragðsaðilum eða stofnunum þar sem dagleg skipan mála á viðbúnaði er nægjanleg til þess að eiga við verkefnið.

Gult - stærri og flóknari aðgerðir

Alvarlegt slys eða atburður svo sem leit á einu svæði eða þörf er á að margir viðbragðsaðilar eða stofnanir sinni verkefninu.

Rautt - stórslys og hamfarir

Mjög umfangsmikið slys eða atburður svo sem leit eða björgun við erfiðar aðstæður eða á mörgum svæðum. Þörf á aðkomu mikils fjölda viðbragðsaðila eða stofnana og aukin þörf á samhæfingu og stjórnskipulagi almannavarna.

Svart - þjóðarvá

Þjóðarvá; hamfarir eða atburðir sem hafa áhrif á mörg umdæmi á sama tíma.